URBAŃSKI Maksymilian Mikołaj

MAKSYMILIAN MIKOŁAJ URBAŃSKI, ur. w 1867 w Krakowie, zm. 8.01.1921 tamże. Z zawodu cukiernik, właściciel wytwórni pierników i kupiec filatelistyczny. Od dzieciństwa pasjonował się kolekcjonowaniem znaczków pocztowych. Usilną pracą zdobył umiejętności i wiedzę, dzięki którym został uznany za wybitnego eksperta znaczków. W 1890 założył pierwszą na ziemiach polskich firmę filatelistyczną „Krakowski Bazar Marek Pocztowych M.M. Urbański, Kraków”, która oferowała znaczki z całego świata. Stopniowo skupił wokół siebie grono krakowskich miłośników znaczka pocztowego i stał się inicjatorem zorganizowania pierwszego polskiego stowarzyszenia filatelistycznego, powołanego w Krakowie 6 stycznia 1893 pod nazwą Polski Klub Filatelistów, w którym pełnił funkcję sekretarza. Z jego inicjatywy podjęto wydawanie pierwszego czasopisma filatelistycznego w języku polskim „Polski Filatelista” (1894-1900), którego był redaktorem, a później właścicielem. Publikował także w „Filateliście” (1908-1914). W 1920 podjął intensywną działalność odczytową. Wygłaszał referaty i prelekcje dotyczące filatelistyki i wiedzy o znaczku pocztowym, historii poczty polskiej od Bolesława Chrobrego ­do Stanisława Augusta Poniatowskiego. Trudnił się pracą badawczą, m.in. w zakresie nadruków krakowskich w 1919. Pisząc o fałszerstwach i prezentując ich okazy, chronił mniej zorientowanych zbieraczy przed oszustami. Wytrawnym filatelistą stał się dzięki znajomości języków obcych, kontaktom z zagranicznymi ośrodkami i znajomości literatury fachowej. Był niekwestionowanym ekspertem, badaczem i zaprzysiężonym rzeczoznawcą sądowym. Jego działalność miała decydujący wpływ na ukształtowanie się kierunku naukowo-badawczego w filatelistyce polskiej, a szczególnie tzw. szkoły krakowskiej. W 1898 był współzałożycielem Związku Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych, którego działalność upa­miętniła się m.in. zorganizowaniem w sierpniu 1899 w Krakowie Pierwszej Słowiańskiej Wystawy Ilustrowanych Kart Kores­pondencyjnych, na której wystawił zbiór urzędowych ilustrowanych kart korespondencyjnych i kopert, zestawiając statystykę kart pocztowych we wszystkich krajach, a zarazem znaczków używanych do tych celów. Za zbiór otrzymał złoty medal. W listopadzie 1918 został członkiem Zarządu w nowo powstałym Krakowskim Związku Filatelistów. Poczta Polska w 1993 emitowała kartę pocztową (Cp 1032) z jego podobizną na znaku opłaty.