SŁANIA Czesław

CZESŁAW SŁANIA, ur. 22.10.1921, Czeladź, woj. śląskie, zm. 17.03.2005, Kraków. Artysta grafik, rytownik, absolwent Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie. W czasie II wojny światowej partyzant i żołnierz Armii Ludowej, pseudonim „Żuk”. Zaliczany do najsłynniejszych rytowników znaczków pocztowych na świecie. Wykonał ryty i projekty do emisji ponad 1000 znaczków dla poczt 32.krajów, najwięcej dla Szwecji – 395, Danii – 241 i Monako – 135. Król Szwecji Gustaw VI Adolf nadał mu tytuł Nadwornego Rytownika Królewskiego (1972). Dla Poczty Polskiej wykonał 23 ryty do chwili wyjazdu z kraju w 1956 i 17 w latach dziewięćdziesiątych. Zaprojektował także banknoty dla dziewięciu państw. Zbieranie znaczków będących jego dziełem zyskało dużą popularność zarówno w Polsce jak i za granicą. W Polsce, Szwecji, Danii i Stanach Zjednoczonych powstały kluby skupiające miłośników jego twórczości. Ogólnopolski Klub Zainteresowań Znaczkami „Czesław Słania” powstał w 1993 w Radomiu, a Młodzieżowe Koło Filatelistyczne w Jeleniej Górze w 1999 przyjęło jego imię. Jego prace były wielokrotnie prezentowane na indywidualnych wystawach różnych miast Polski, Danii, Szwecji, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Australii i Kanady. Z okazji tych wystaw wydano wiele datowników okolicznościowych oraz kartek i kopert pocztowych. W Polsce i w Danii wydano katalogi jego znaczków, a nazwisko Słani trafiło do Księgi Rekordów Guinnesa, jako autora rekordowej liczby rytów do produkcji znaczków pocztowych. W 1979 za szwedzki znaczek „Balet” otrzymał nagrodę za najładniejszy znaczek świata, a w 1984 Philatelic Music Circle przyznało mu nagrodę im Roberta Stolza za serię znaczków „Muzyka w Szwecji”. W plebiscytach na najładniejsze znaczki polskie w 1998 i 1999  zwyciężyły bloki nr 119 i 122 wydane z okazji XVII Walnego Zjazdu PZF i XVII OWF „Wałbrzych’99”, których ryt wykonał Cz. Słania. Szereg rytów poświęcił projektom znaczków nie wprowadzonych do obiegu, m.in. serii bokserów i gwiazd filmowych. Na niektórych znaczkach umieścił tzw. tajnopisy (zwane także figlami), widoczne dopiero przy wielokrotnym powiększeniu (np. imiona lub nazwiska przyjaciół, członków rodziny). Projektował także ekslibrisy, m. in. dla Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu. Odznaczony „Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP”, Srebrną Odznaką Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyżem Partyzanckim, medalem „Zwycięstwa i Wolności”, odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, a także Złotym  Medalem Królewskim (Szwecja), Krzyżem Rycerskim Dannebroges (Dania), Krzyżem św. Karola (Monako), papieskim Orderem św. Grzegorza (Watykan), złotym medalem Rowlanda Hilla (Wielka Brytania) i innymi. Polski Związek Filatelistów uhonorował go srebrną odznaką „Za Zasługi dla Polskiej Filatelistyki” oraz godnością Członka Honorowego PZF nadaną przez XVIII Walny Zjazd PZF (Ciechocinek 2002). Swojej podobizny Cz. Słania użyczył dwóm znaczkom dla poczty ONZ (biura Nowy Jork i Wiedeń 1986). Portret Cz. Słani widnieje też na znaku opłaty kartki pocztowej wydanej w 2006 w ramach cyklu „Polscy projektanci znaczków pocztowych”.